پایان نامه بررسی رابطه پرخاشگری و پیشرفت تحصیلی در بین دانش آموزان
فهرست مطالب
چکیده ۵
مقدمه ۷
بیان مسأله ۸
سؤال مسئله ۹
اهمیت و ضرورت تحقیق ۹
اهداف تحقیق ۱۰
فرضیه تحقیق ۱۰
تعاریف عملیاتی واژه ها و مفاهیم ۱۱
پیشینه وادبیات تحقیق ۱۲
مقدمه ۱۳
تعریف خشم ۱۴
علل و ریشه های خشم ۱۴
علل شخصیتی ۱۶
تظاهرات خشم ۱۷
عملکردهای رایج پیرامون خشم ۱۸
علل بروز پرخاشگری ۱۸
۱-خشونت خانوادگی ۱۹
۲-گسستگی کانون خانواده ۱۹
۳-وجود تضاد در دستورهای والدین ۲۰
۴-ناهماهنگی در پی گیری یک روش تربیتی ۲۰
۵-فشار روانی (استرس ) ۲۱
۶-عدم تشویق رفتارهای مناسب ۲۱
۷-تشویق رفتارهای نامناسب ۲۲
۸-اختلاف والدین ۲۲
۹-کمبود محبت ۲۳
۱۰_ تنبیه و سهل گیری ۲۴
والدین و کودکان پرخاشگر ۲۵
چرا کودک پرخاشگر می شود ۲۶
تربیت منفی والدین ۲۷
تربیت مثبت والدین ۲۸
راه کارهای مناسب کاهش خشم ۳۰
نتیجه گیری ۳۲
عوامل موثر بر پرخاشگری و ناسازگاری ۳۳
۱-عوامل خانوادگی ۳۳
۲-خستگی ۳۴
عوامل اجتماعی ۳۴
عوامل آموزشی ۳۵
عصبانیت ۳۶
احساس گناه ۳۶
نارضایتی ۳۷
بی کفایتی ۳۷
غمزدگی و افسردگی ۳۸
قربانی بودن ۳۸
احساس در دام بودن ۳۹
درگیر بودن ۳۹
توصیه های مهم برای کاستن ناسازگاری و پرخاشگری کودکان ۴۰
مجازات نمادین ۴۰
مقررات و انتظارات را مشخص و روشن بیان کنید ۴۱
چگونه تنبیه کنید ۴۲
با طفل جر و بحث نکنید و چانه نزنید ۴۳
جدی باشید ۴۵
به جای این باید جدی باشید ۴۵
زیاده از حد گوش نکنید ۴۶
منطقی باشید ۴۷
یک رای و محکم باشید ۴۷
روشهای مجازات ۴۸
تعریف پرخاشگری ۵۱
انواع پرخاشگری ۵۳
علل و انگیزه های پرخاشگری ۵۶
۱-نظریة زیستی پرخاشگری ۵۶
کروموزومهای جنسی و پرخاشگری ۵۸
بلوغ جنسی و پرخاشگری ۵۹
۲٫ نظریة ناکامی – پرخاشگری ۶۰
درستی و نا درستی نظریه ناکامی – پرخاشگری ۶۱
۳٫ نظریة یادگیری اجتماعی ۶۲
پرخاشگری چگونه یاد گرفته می شود ؟ ۶۶
نقش رسانه ها ی گروهی و فیلمهای تلویزیونی در آموزش پرخاشگری ۶۷
آیا پرخاشگری همواره زیان آور است یا فایده هایی نیز دارد ؟ ۶۹
کنترل پرخاشگری ۷۱
از خود بیگانگی انسان امروز ۷۲
جامعه مورد مطالعه ۷۴
حجم نمونه ۷۴
روش نمونه گیری ۷۴
ابزار اندازه گیری تحقیق ۷۴
روش آماری مربوط به زمینه ۷۵
روش تحقیق ۷۶
یافته ها و تجزیه و تحلیل داده ها ۷۷
بحث و نتیجه گیری ۸۵
محدودیت ها ۸۶
پیشنهادات ۸۷
منابع و مآخذ ۸۸
منابع و مآخذ
- آزاد – حسین – آسیب روانی – انتشارات رشد تهران ۱۳۸۴
- بهادری – احمد – نظریه های روان درمانی – انتشارات باران تهران ۱۳۸۵
- پوررجبلی – مصطفی – پرخاشگری و کودکان – انتشارات نور تهران ۱۳۸۴
- سعیدی راد – بهمن – اختلالات روانی –انتشارات راهبرتهران۱۳۸۳
- ستوده- هدایت الله- روان شناسی اجتماعی – انتشارات بهارتهران۱۳۸۵
- شاملو- سعید-سلامت روانی- انتشارات ارجمند- تهران۱۳۸۴
- شعاری نژاد-علی اکبر- روان شناسی رشد-انتشارات ارسبادان تهران ۱۳۸۵
- رحیمیان – حوریه بانو – پرخاشگری و روشهای درمانی – انتشارات سحت –تهران ۱۳۸۵
- دعوی نژاد – بهادر – اختلالات رفتاری- انتشارات فرهنگیان – تهران ۱۳۸۵
- محمدی – سید یحیی – نظریه های روان درمانی – انتشارات سحت –تهران ۱۳۸۶
- ی – منیره – پرخاشگری – انتشارات – تهران ۱۳۸۳
- لطف آبادی – حسین- (۱۳۸۵) . روان شناسی شخصیت، تهران، انتشارات نور
- نوروزی- ابراهیم- (۱۳۸۳) پرخاشگری و راهکارهای آن، تهران، انتشارات بهار.
چکیده
هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی به جز مقطع اول دبستان شهرستان قزوین است که فرضیه های عنوان شده عبارتند از اینکه بین پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد و همین طور بین پرخاشگری دانش آموزان ضعیف و دانش آموزان ممتاز تفاوت وجود دارد و همین بین پرخاشگری مقاطع دوم و چهارو سوم و پنجم تفاوت وجود دارد که جامعه مورد مطالعه عبارتند از دانش آموزان مقطع ابتدایی به جز مقطع اول دبستان است که ۹۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده و جهت سنجش فرضیه ها از روش آماری t متغییر مستقل و ضریب بهم بستگی استفاده گردیده که نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابه معنی داری وجود دارد و همین طور بین پرخاشگری دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی تفاوت وجود ندارد.
مقدمه
هر کودکی وقتی بداند که والدین او به آنچه می گویند عمل می کنند بهتر رفتار خواهد کرد . رفتار به خصوصی که انجام آن مجاز نیست باید با ترتیب به خصوصی دنبال شود مقررات شما باید روشن و فهم آنها ساده باشد .در این صورت کودک شما می داند که توقعات شما چیست و چه مقرر شده است شما تا به حال روی مقررات اولیه مصمم شده اید و آنها را با سادگی و واقع بینی با طفل خود در میان گذاشته اید . قانون تازه ای در خانه مقرر شده است از حالا به بعد تو اجازه نداری که کسی را کتک بزنی و اگر این کار را تکرار کنی با حبس شدن در اتاقت مجازات خواهی شد که پرخاشگری یکی از پدیده های مهم روانی – اجتماعی است که قسمت اعظم تاریخ مدون انسان پیرامون آن رقم خورده است . برخی سپده دم تاریخ را با بیان قتل هابیل آلوده به پرخاشگری و خشونت می دانند . کواکسلی بر اساس پژوهشهای انجام شده خود می نویسد : از ۵۶۰۰ سال قبل تا امروز بشر فقط ۲۹۲ سال در صلح و صفا گذرانیده و بقیه را در جنگ و ستیز بوده است . پرخاشگری را رفتاری تعریف کرده اند که هدف آن صدمه زدن به خود یادگیری باشد آنچه در این تعریف حائز اهمیت است ، قصد و نیت رفتار کننده است : یعنی آسیب رسانیدن تصادفی به شخص دیگر پرخاشگری نیست مثلاً اگر توپ فوتبال سهواً به بازیکن دیگر اصابت کند ، پرخاشگری نیست اما اگر فردی مخصوصاً بازیکنان را با پا بزند، هل بدهد ، تنه بزند و یا فحاشی کند ، پرخاشگری است . قدیمی ترین علت شناخته شده برای پرخاشگری حول محور این نظریه می چرخد که انساتها از نظر ماهیت زیست شناختی برای پرخاشگر برنامه ریزی شده اند و نخستین و معروفترین نظریه در این باره مربوط به زیگموند فروید را می توان نام برد فروید کلیه اعمال آدمی را با دو غریزه زندگی و مرگ تحلیل می کند و می گوید غریزه مرگ هم باید به شکلی تخلیه شود ( ستوده – ۲۲۱ سال ۳۸۵ )
بیان مسأله
زیست شناسان بر این باورند بیشترین تغییراتی که هنگام پرخاشگری در بدن و اعمال آن روی می دهد ، همانهایی که هنگام به کار افتادن امیال جنسی به وقوع می پیوندد در واقع باید گفت که همانطور که میل جنسی ، جانور نر را به جنب و جوش می اندازد ” او را متجاوز ” تند یا پرخاشگر می سازد ، انسان هم از این قاعده مستثنی نیست البته پرخاشگری انسان در این مورد غالباً با نوازش و نرمش اثر بهتری دارد و اینکه آیا پرخاشگری پاسخی به نا کامی است به باور جان دالسر و همکارانش ، پرخاشگری همیشه پیامد نا کامی است و ناکامی همیشه منجر به پرخاشگری می شود هیچ یک نمی توانند بدون دیگری صورت گیرند و هر چیزی که مانع رسیدن به هدف شود نا کامی را سبب می گردد و گاهی محیط مدرسه و محل آموزشی می تواند تاثیر بسزایی در پرخاشگری کودک داشته باشد و گاهی هم روابط نا درست والدین و روحیه ستیزه جویی در بین والدین تاثیر منفی بر روی دانش آموزان می گذارد و این باعث می شود که حتی در پیشرفت تحصیلی و در رسیدن به موفقیت تحصیلی تاثیر منفی بگذارد. و افراد ناکام همیشه با کلمات یا رفتار پرخاشگرانه واکنش نشان نمی دهند ؛ بلکه افرادی طیف وسیعی از واکنشها را نسبت به نا کامی از خود بروز می دهند
سؤال مسئله
آیا بین پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
اهمیت و ضرورت تحقیق
بر خلاف آنچه در بادی امر به نظر می رسد ، پرخاشگری همیشه ناپسند و زیان آور نیست بلکه اگر از حد اعتدال خارج نشود و هدف آن تسلط بر مشکلات زندگی و ترقی و تعالی و آسایش آدمی باشد ، نه تنها سودمند است بلکه ضرورت نیز دارد البته اشکال بزرگی در این جا وجود دارد این است که نمی توان میان پرخاشگری ناپسند و زیان آور و آنهایی که برای زندگی ضرورت دارد و سودمند است ، حری معین کرد و خط فاصلی کشید ولی در عین حال نشان می دهد که انگیزه ای او را به سوی استقلال ، که جزء ضروری و با ارزش رشد است رهبری کند بلکه اعمال آدمی را با دو غریزه زندگی و مرگ تحلیل می کند می گوید غریزه مرگ هم باید به شکلی تخلیه شود یا به بیرون به صورت پرخاشگری و دیگر و یا به درون به صورت اعمال خود تخریبی و خودکشی و به همین دلیل امید است با ارائه پژوهشهای انجام شده بتوانیم از میزان پرخاشگری والدین کاسته تا تأثیر منفی بر روی دانش آموزان دارد ننماید.
اهداف تحقیق
هدف از تحقیق حاضر عبارتند از بررسی پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی در بین دانش آموزان مقطع ابتدایی به جزء اول دبستان است و اینکه آیا پرخاشگری والدین می تواند در پیشرفت تحصیلی نقشی داشته باشد یا نه و آیا روابط والدین با فرزندان خود باید شده و سنجیده باشد یا نه و از طرف دیگر آیا پرخاشگری در بین دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی با هم متفاوت است یا نه به این صورت که هر چقدر سن دانش آموزان بالا می رود پرخاشگری هم بیشتر می شود.
فرضیه تحقیق
بین پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی فرزندان مقطع ابتدایی رابطه وجود دارد .
پرخاشگری در بین دانش آموزان مقطع دوم ابتدایی بیشتر از مقطع پنجم ابتدایی است.
پرخاشگری در بین دانش آموزان مقطع سوم ابتدایی بیشتر از مقطع چهارم ابتدایی است
پرخاشگری در بین دانش آموزان ضعیف بیشتر از دانش آموزان ممتاز است .
متغییر مساله تحقیق
پرخاشگری متغییر وابسته
پیشرفت تحصیلی متغیر مستقل
دانش آموزان مقطع دوم و سوم و چهارم و پنجم : متغییر کنترل شده
تعاریف عملیاتی واژه ها و مفاهیم
پرخاشگری عبارتند از صدمه زدن به خود یا گیری باشدو آنچه حائز اهمیت است ، قصد ونیت رفتارکننده یعنی آسیب رسانیدن و رفتاری که به دیگران آسیب می رساند و به معنی در لغت به معنای ستیزه و تندی کردن آمده و معادل انگلیسی آن Aggression است اما در اصطلاح یک واکنش عمومی و پدیده نابهنجار اجتماعی است که به قصد آزار کسی یا آسیب رساندن به چیزی ابراز می شود. و در کل یک رفتار آسیب زا در صورتی پرخاشگری محسوب می شود که از روی قصد و عمد به منظور صدمه زدن به دیگری انجام پذیرد.
و بالاخره عبارتند از نمره آزمودنی که از آزمون پرخاشگری بدست آورده است .
پیشرفت تحصیلی عبارتند از مؤفقیت و عرصه های آموزشی و تحصیلی دانش آموزان که جمع نمرات بدست آمده در یک سال تحصیلی به عنوان معدل یا میانگین به حساب می اید که در صورت مؤفقیت به آن پیشرفت تحصیلی در حد بالا عنوان می شود .
مقدمه
” پرخاشگری ” در لغت به معنای ستیزه و تندی کردن آمده [۱]و معادل آن در زبان انگلیسی واژه Aggression است [۲] اما در اصطلاح روان شناسی پرخاشگری یک واکنش عمومی و پدیده نابهنجار اجتماعی است که به قصد آزار کسی یا آسیب رساندن به چیزی ابزار می شود.[۳] آن چه در این تعریف حائز اهمیت است قصد و نیت رفتار کننده می باشد یعنی یک رفتار آسیب زا در صورتی پرخاشگری محسوب می شود که از روی قصد و عمد ، به منظور صدمه زدن به دیگری انجام پذیرد . [۴]
بنابراین پرخاشگری به فردی اطلاق می شود که تمایل به حمله کردن و مبارزه طلبی دارد . [۵]صاحب نظران حوزه علوم اجتماعی در مورد پرخاشگری به دو دسته تقسیم شده اند : فروید ( واضع مکتب روانکاوی ) و لورنز (Lornez - جانور شناس اتریشی ) و گروهی دیگر آن را یک رفتار دفاعی آموخته شده و اکتسابی می دانند همچون بندورا (Bandura ) اما محققان با در نظر گرفتن جنبه های مختلف این قضیه به دو نتیجه گیری دست یافته اند :
۱- پرخاشگری نتیجه تعامل پیچیده بین تمایلات و پاسخ های آموخته شده است .
۲- پرخاشگری در انسان ، حتی اگر هم ذاتی باشد ، به شدت تحت تاثیر عوامل اجتماعی قرار دارد . [۶]
این دیده هنگامی بروز می کند که کودک یا نوجوان در رسیدن به هدف خود به مانع برخورد کند و نتواند به آسانی و آرامی آن را از بین برد [۷] بنابراین رفتار و عملکرد خود را به صورت : ایجاد مزاحمت برای دیگران ، جنگ و ستیز با همسالان بر هم زدن محیط ، خراب کردن اشیا و وسایل دیگران و .. . بروز می کند .[۸]
تعریف خشم
خشم بنابر تعریف برانگیخته شدن عواطف جریحه دار شده است . اگر چه نقطه آغاز این برانگیختی عواطف و احساسات ماست اما دامنه تاثیر آن به فکر و بدن ما نیز سرایت می کند . به عبارت دیگر خشم همه ابعاد وجود ما را در بر می گیرد.
علل و ریشه های خشم
علل فیزیکی : عدم تعادل هورمونی می توند منجر به خشم شود . پر کاری غده تیروئید و ترشح بیش از حر هورمون تیرکسی از عوامل رایج بروز خشم و عصبیت است . خانم ها در دوران قاعدگی به غلت بر هم خوردن تعادل هورمونی در معرض عصبانیت قرار می گیرند . ازجمله عوامل دیگر رایج می توان به خستگی اشاره کرد . هر چه سطح خستگی شخص بیشتر باشد امکان تجلی خشم فراتر می رود .
شایان ذکر است زیگموند فروید خشم را یکی از گرایشات (Drive ) ذاتی می داند. برای فروید خشم جزیی از تار و پود وجود ماست . ما همانگونه که در حالت طبیعی با دست و پا به دنیا می آییم با خشم نیز زاده می شویم .
تحقیقی که به این بخش از مقاله اختصاص یافته است،تمرکز ویژه‌ایی بر خشونت در تلویزیون و بازیهای ویدئویی خواهد داشت.تقریباً این تحقیق صرفاً درخصوص بازیهای اینترنتی خشونت‌آمیز وتأثیر ناشی از آن برکودکان به عمل آمد،اما اگر شخص ماهیت تعاملی(برهم کنشی)این بازیها را در نظر گیرد،صرفاً ممکن است ارتباطی وجود داشته باشد.مطالعه کلیدی نشان دادکه ارتباط میان خشونت در رسانه‌ها توسط شخصی بنام دکتر ارون (Eron) ارائه گردیده است.وی گروهی از افراد جوان را برای مدت ۲۲سال مورد مطالعه قرار داد و به این نتیجه دست یافت که افرادی که بیشتر به تلویزیون تماشا می کنند در سن هشت سالگی قریب به یقین خشن بوده،در سن۳۰ سالگی،مرتکب جنایات هولناک بیشتری شده و درهنگام مشروب خواری پرخاشگرتر و تهاجمی‌تر بوده و کودکان خود را بطور بیرحمانه‌تری نسبت به دیگران تنبیه می‌نمایند.با انجام تحقیقات دیگر،مطالعات دکتر ارون(Eron)تکرار گردیده و نتایج مشابه به دست آمد.طی تحقیقات بعدی،برندن سنتروال(Brandon Centerwall)،جنایتکاران جوان محکوم به زندان را که مرتکب جرائم خشونت آمیز شده بودند را مورد مطالعه اجمالی قرار داد.
تحقیقی که به این بخش از مقاله اختصاص یافته است،تمرکز ویژه‌ایی بر خشونت در تلویزیون و بازیهای ویدئویی خواهد داشت.تقریباً این تحقیق صرفاً درخصوص بازیهای اینترنتی خشونت‌آمیز وتأثیر ناشی از آن برکودکان به عمل آمد،اما اگر شخص ماهیت تعاملی(برهم کنشی)این بازیها را در نظر گیرد،صرفاً ممکن است ارتباطی وجود داشته باشد.مطالعه کلیدی نشان دادکه ارتباط میان خشونت در رسانه‌ها توسط شخصی بنام دکتر ارون (Eron) ارائه گردیده است.وی گروهی از افراد جوان را برای مدت ۲۲سال مورد مطالعه قرار داد و به این نتیجه دست یافت که افرادی که بیشتر به تلویزیون تماشا می کنند در سن هشت سالگی قریب به یقین خشن بوده،در سن۳۰ سالگی،مرتکب جنایات هولناک بیشتری شده و درهنگام مشروب خواری پرخاشگرتر و تهاجمی‌تر بوده و کودکان خود را بطور بیرحمانه‌تری نسبت به دیگران تنبیه می‌نمایند.با انجام تحقیقات دیگر،مطالعات دکتر ارون(Eron)تکرار گردیده و نتایج مشابه به دست آمد.طی تحقیقات بعدی،برندن سنتروال(Brandon Centerwall)،جنایتکاران جوان محکوم به زندان را که مرتکب جرائم خشونت آمیز شده بودند را مورد مطالعه اجمالی قرار داد.
[۱] – معین ، ۱۳۷۱ ، ج۱ ، ص ۷۲۷
[۳] - هنری ماسن ، ۱۳۷۳ ، ترجمه یاسایی ، ص ۴۲۶
[۴] - کریمی ، ۱۳۸۰ ،ص ۲۰۶
[۵] - فرقانی رئیسی ، ۱۳۸۲، ص ۸۱
[۶] - کریمی ، ۱۳۸۰ ، ص ۲۱۳
[۷] – شعاری نژاد ، ۱۳۷۳ ، ص ۴۵۰
[۸] – نجاتی ، ۱۳۷۲ ، ص ۳۲۱
